Zadania jednostek samorządu terytorialnego w dziedzinie oświaty oraz ich kompetencje w tym zakresie określa ustawa z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (Dz. U. 2017, poz. 2203 z późn. zm.).
W art. 16 tej ustawy określono sposób finansowania przedszkoli publicznych, prowadzonych przez inne podmioty niż jednostka samorządu terytorialnego. Przepis art. 17 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych określa natomiast podstawę naliczenia dotacji dla przedszkoli niepublicznych.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych kwota dotacji, o której mowa w art. 15-21, art. 25 ust. 1-4 i 8, art. 26 ust. 1, 2 i 8, art. 28-30, art. 31 ust. 1, art. 40 i art. 41, ulega aktualizacji:
Aktualizacji kwoty dotacji, o której mowa w art. 15-21, art. 25 ust. 1-4 i 8, art. 26 ust. 1, 2 i 8, art. 28-30, art. 31 ust. 1, art. 40 i art. 41, dokonuje się:
Zaktualizowana kwota dotacji, o której mowa w art. 15-21, art. 25 ust. 1-4 i 8, art. 26 ust. 1, 2 i 8, art. 28-30, art. 31 ust. 1, art. 40 i art. 41, obowiązuje od:
Istotne znacznie dla organu prowadzącego przedszkole ma sposób dokonywania aktualizacji kwot dotacji, a zwłaszcza to, czy Organ (Wójt/Burmistrz/Prezydent) w przypadku ustalenia niższej kwoty dotacji może dokonać jej wyrównania od początku roku budżetowego.
Odpowiedź na powyższe wynika wprost z art. 43 ust. 5 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, który stanowi: W przypadku wyrównywania kwoty dotacji, o której mowa w art. 15-21, art. 25 ust. 1-4 i 8, art. 26 ust. 1, 2 i 8, art. 28-30, art. 31 ust. 1, art. 40 i art. 41, zgodnie z ust. 4, średnia arytmetyczna kolejnych przekazywanych części dotacji odpowiednio na dziecko objęte wczesnym wspomaganiem rozwoju, ucznia, wychowanka, uczestnika zajęć rewalidacyjno-wychowawczych lub słuchacza kwalifikacyjnego kursu zawodowego, począwszy od pierwszego dnia obowiązywania zaktualizowanej kwoty dotacji, może zwiększyć się maksymalnie o 50% albo zmniejszyć się maksymalnie o 25% średniej arytmetycznej części dotacji przekazanych odpowiednio na dziecko objęte wczesnym wspomaganiem rozwoju, ucznia, wychowanka, uczestnika zajęć rewalidacyjno-wychowawczych lub słuchacza kwalifikacyjnego kursu zawodowego od początku roku budżetowego do dnia poprzedzającego pierwszy dzień obowiązywania zaktualizowanej kwoty dotacji.
Należy więc pamiętać, że ustawa o finansowaniu zadań oświatowych ustala tryb aktualizacji stawek dotacji i organ jest zobowiązany ten tryb przestrzegać. Dla osób prowadzących przedszkola regulacje dotyczące aktualizacji stawek dotacji mają istotne znaczenie zwłaszcza w kontekście obniżenia stawki dotacji na skutek aktualizacji dokonywanej w październiku. Wówczas niektóre Gminy chcą zastosować nową (obniżoną) stawkę dotacji od początku roku, a skutkiem tego miałoby być niewypłacenie np. raty dotacji w miesiącu grudniu. Przepis art. 43 ust. 5 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych wyklucza taką możliwość, stanowiąc jednoznacznie, że kolejne części dotacji nie mogą się zmniejszyć o więcej niż 25% średniej arytmetycznej dotychczas przekazanych części dotacji. W ramach 25% należy uwzględniać nie tylko zmianę stawki dotacji, lecz również jej wyrównanie. Tytułem przykładu należy wskazać:
Powyższe oznacza, że w ramach części dotacji przekazywanych w listopadzie oraz grudniu organ powinien wypłacić w przeliczeniu na jedno dziecko dotację w wysokości 622,50 zł. Bezsprzecznie Wójt/Burmistrz/Prezydent Miasta nie może dokonać przeliczenia dotacji od początku roku według stawki 700 zł i dokonać wyrównania dotacji w ten sposób, że w listopadzie lub grudniu obniży wypłacane części dotacji o nadpłatę ponad kwotę 700 zł za okres styczeń – październik. Jest to konsekwencją tego, że na skutek aktualizowania stawek dotacji, kolejne przekazywane jej części nie mogą zmniejszyć się o więcej niż 25%.
W tym zakresie należy zwrócić uwagę na uzasadnienie do projektu ustawy o finansowaniu zadań oświatowych: „doprecyzowania przepisów dotyczących aktualizacji kwot dotacji w trakcie roku budżetowego. Kwoty dotacji ulegają aktualizacji w wyniku: aktualizacji podstawowej kwoty dotacji, zmiany kwoty przewidzianej w części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostki samorządu terytorialnego, zmiany wskaźnika zwiększającego dla szkół danego typu (szkoły publiczne) oraz w szczególnie uzasadnionych przypadkach (np. w przypadku błędnego wyliczenia). Projekt nadal zakłada dwie aktualizacje w ciągu roku. Pierwsza po ogłoszeniu ustawy budżetowej i określeniu ostatecznych kwot części oświatowej subwencji ogólnej – tzw. miesiąc pierwszej aktualizacji, druga aktualizacja powinna być dokonana w październiku. Przez miesiąc pierwszej aktualizacji należy rozumieć miesiąc roku budżetowego następujący po miesiącu, w którym upłynęło 30 dni od dnia ogłoszenia ustawy budżetowej na rok budżetowy (art. 43–45 projektu ustawy). W stosunku do obecnego stanu prawnego planuje się dodatkowo, wprowadzenie przepisu, który w wyniku aktualizacji kwot dotacji uniemożliwi zbyt duży spadek (a także zbyt duży wzrost) miesięcznej kwoty dotacji na ucznia. Ma to na celu zapewnienie stabilności finansowej podmiotów dotowanych. Maksymalny dopuszczalny wzrost/spadek wysokości dotacji na ucznia będzie określony na poziomie 50%. Tak określony procent pozwoli na aktualizację dotacji w ciągu roku zgodnie z przepisami, a tylko w szczególnych przypadkach zapobiegnie na tyle znacznemu spadkowi dotacji, który mógłby być przyczyną problemów z finansowaniem szkoły przez organ prowadzący (art. 43 ust. 5 projektu ustawy)”.
Powyższe nie pozostawia wątpliwości, w jaki sposób należy interpretować treść art. 43 ust. 5 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych. Pomimo tego praktyka jednostek samorządu terytorialnego w tym zakresie bywa całkowicie odmienna. Gminy zapominają, że przepis art. 43 ust. 5 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych stanowi dla przedszkoli pewnego rodzaju gwarancję, która wyklucza możliwość pozbawienia osoby prowadzącej przedszkole finansowania na skutek obniżenia stawki dotacji w trakcie trwania roku budżetowego (a zwłaszcza w wyniku aktualizacji październikowej).
Jeśli mają Państwo pytania lub wątpliwości związane z konkretną sprawą, zapraszamy do kontaktu z Kancelarią.